Là
một tỉnh nằm ở vùng Duyên Hải Trung Bộ, Việt Nam. Cũng như các tỉnh miền biển
khác, Quảng Ngãi thường xuyên chịu nắng mưa, hão lũ thất thường của thời tiết. Nhưng,
chính cái khó khăn ấy mà đất và người nơi đây đều có một sức sống bền bỉ sáng tạo.
Họ vươn lên từ trong khó khăn và mang chính những thành quả tốt đẹp đi xây dựng
khắp mọi miền tổ quốc. Tiến sĩ, Lương y Nguyễn Hoàng nguyên Giảng viên trường Đại
học Dược Hà Nội là một bức chân dung về con người ấy, nghị lực, cống hiến và
thiện tâm.
Bước
đường đến vai nghề thầy thuốc...
Tiến
sĩ, Lương y Nguyễn Hoàng sinh nảm 1940 tại xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tĩnh, tỉnh
Quảng Ngãi trong gia đình có truyền thống y nghiệp. Cha ông đã từng làm đông y
khám chữa bệnh cho chính những người dân trong làng, sau này cụ không có dịp
làm nghề y nữa mà theo tiếng gọi của tổ quốc, cụ lên đường tham gia cách mạng bảo
vệ non sông đất nước Việt Nam.
Năm
1954 cụ tập kết ra Bắc theo Hiệp định Giơ - ne - vơ. Theo tiêu chuẩn của cụ,
Nguyễn Hoàng ra Bắc học tập ở trường học sinh miền Nam trong sự đùm bọc, cưu
mang, dạy dỗ của nhân dân miền Bắc, trong lúc đồng bào còn gặp vô vàn khó khăn
thiếu thốn sau chiến tranh. Cảm nhận được tình cảm và công ơn ấy, Nguyễn Hoàng
và bạn bè không ngừng cố gắng học tập. Năm 1961 ông thi đỗ vào khoa Vật lí trường
Đại học Tổng hợp Hà Nội và được gọi sang học ở Liên Xô cũ. Tại đây ông theo học
cử nhân Sinh học chuyên Khoa Sinh hóa học, với luận văn tốt nghiệp “Phân tích
thành phần Protein trong một giống lúa ở Việt Nam”.
Ts. Nguyễn Hoàng cùng Gs. Đỗ Tất Lợi và toàn thể bộ môn Dược liệu trường Đại học Dược Hà Nội
Năm
1967, sau 6 năm học tập và nghiên cứu trên đất nước Liên Xô ông trở về nước và
nhận nhiệm vụ giảng dạy ở trường Đại học Dược Hà Nội, Bộ môn Dược liệu do Giáo
sư Đỗ Tất Lợi làm chủ nhiệm bộ môn. Tại đây, ông vừa giảng dạy vừa học thêm về
ngành dược nói chung và dược liệu nói riêng. Trong thời gian này, do được tiếp
xúc với dược liệu, được học về công dụng, thành phần hóa học của cây thuốc mà
ông lại càng ngày càng thấy yêu thích hơn về Đông Y. Ông muốn được hiểu rõ về
cơ sở khoa học của việc sử dụng những vị thuốc trong dân gian, rất gần gũi thân
thuộc với người dân mà lại có công dụng rất tốt trong việc chữa bệnh, ông nhận
thấy rằng bên cạnh các sản phẩm thuốc Tây Y, nhiều trường hợp được kết hợp với
dược liệu Đông y trong dân gian thì hiệu quả tăng lên gấp bội, tốn kém ít, rất
phù hợp với kinh tế của đại đa số người dân nước Việt. Bởi vậy mà ông đã quyết
tâm học Đông y, học trong sách Lãn ông, Tuệ Tĩnh, sách Trung Quốc, học trong
dân, học bạn. Ông theo học các lớp học ở Hội Đông y Việt Nam. Tại đây, ông muốn
được trao đổi, học hỏi các lương y nắm vững y lí và giàu kinh nghiêm thực tế
trong việc chữa bệnh. Kiến thức về Đông y đã giúp cho bài giảng dược liệu của
ông trước sinh viên càng được phong phú, sinh động. Khi tích lũy được vốn kiến
thức kha khá về y học cổ truyền lại có hiểu biết cơ bản về hoạt chất và tác dụng
dược lí của cây thuốc, năm 1980 ông bắt đầu hành nghề Đông y, khám và chữa bệnh
bằng thảo dược.
Trong
quá trình giảng dạy tại trường Đại học Dược Hà Nội, ông tự nghiên cứu thu thập
cây cỏ làm thuốc, tự viết luận án Tiến sĩ, đến năm 1985 ông tiếp tục sang Liên
Xô 6 tháng (theo diện Liên Xô gọi lại các học sinh cũ sang) để nâng cao trình độ.
Lúc này, do đã có sẵn luận án trong tay nên ỏng được bảo vệ học vị Phó tiến sĩ
Dược học (nay là Tiến sĩ) tại trường Y số 1 Matxcova. Sau khi bảo vệ Luận án Tiến
sĩ thành công tại Liên Xô, ông trở về nước tiếp tục nghiên cứu, giảng dạy tại
trường Đại học Dược Hà Nội.
Ông
đã biên soạn một số giáo trình: Sinh tổng hợp các nhóm hoạt chất trong cây thuốc
(bài giảng cho sinh viên chuyên khoa Dược liệu); Thực tập hóa thực vật (sử dụng
cho sinh viên chuyên khoa Dược liệu); Nhận thức dược liệu (tài liệu thực tập
môn Dược liệu); Chất chống oxi hóa trong đông dược (giảng cho học viên sau Đại
học); Nguồn tài nguyên steroid (giảng cho học viên sau Đại học).
Năm
1990 Tiến sĩ - Lương y Nguyễn Hoàng cùng một số bạn đồng nghiệp thành lập phòng
khám Đông Y ngay tại trường Đại học Dược Hà Nội. Sau hơn 20 năm làm nghề Đông
y, khám và chữa cho hàng nghìn bệnh nhân trên khắp các miền của tổ quốc, năm
1992 ông đã được Sở Y tế cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh. Năm 2003 khi đã hơn
60 năm tuổi đời, gần 40 năm công tác tại Đại học Dược Hà Nội ông được nghỉ hưu,
nhưng ông vẫn tiếp tục khám và chữa bệnh tại phòng khám. Năm 2008, ông và các bạn
đồng nghiệp không khám chữa bệnh ở trường nữa mà vừa nghỉ ngơi vừa bốc thuốc tại
nhà.
Đến
nay, khi đã hơn 50 năm gắn bó với nghề y, trực tiếp khám và điều trị bệnh cho
hàng ngàn bệnh nhân trên cả nước, Tiến sĩ - Lương y Nguyễn Hoàng vẫn rất minh mẫn
và tự hào với công việc khám bệnh, bốc thuốc cứu người của mình. Không chỉ là một
lương y chuyến khám chữa bệnh cho bệnh nhân mà ông còn là một thành viên rất
tích cực trong các hoạt động từ thiện tại chùa, đình, hay đi tới các gia đình
chính sách. Nhân dịp ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7 ông cũng đã tổ chức khám chữa
bệnh miễn phí cho các gia đinh thương binh hệt sĩ có công với tổ quốc. Ông muốn
tỏ lòng tri ân tới tất cả các liệt sĩ đã hy sinh vi sự nghiệp bảo vệ tổ quốc, họ
đã ngã xuống vi hòa bình, độc lập dân tộc. Vậy nên với tư cách là một lương y,
có kiến thức về y học ông muốn chữa bệnh, khám bệnh nhiều hơn nữa cho bệnh
nhân. Đặc biệt là việc chữa bệnh miễn phí cho những người bệnh có hoàn cảnh khó
khăn, những người bệnh thuộc gia đình chính sách.
Để
có thể làm được những điểu giản dị nhưng rất đỗi nhân văn ấy không phải bất cứ
người lương y nào cũng làm được, nhất là trong thời buổi kinh tế khó khăn như
hiện nay. Vượt qua những rào cản của cuộc sống, rào cản về kinh tế trên hết là
tình yêu thương bệnh nhân, sự đồng cảm với người bệnh và lòng nhiệt thành của người
Thầy thuốc, niềm hạnh phúc lớn của ông là mỗi lần người bệnh được chữa khỏi,
còn ngược lại là nỗi buồn. Với lương y Nguyễn Hoàng, đằng sau những khó khăn, vấp
ngã của cuộc đời, ông luôn có hậu phương vững chắc, luôn ủng hộ và cùng ông vượt
qua sóng gió và viết tiếp cuốn gia phả gia đinh lương y. Gia đình ấy là vợ và hai
người con của ông. Vợ ông, là một kỹ thuật viên công tác tại Bộ môn Dược liệu,
trường Đại học Dược Hà Nội, bà luôn hỗ trợ đắc lực cho ông trong công việc. Hai
người con trai đã trưởng thành là niềm động viên vô cùng lớn lao đối với ông,
anh con trai đầu là Kỹ sư xây dựng, còn con trai thứ 2 theo bước cha, anh là Tiến
sĩ Dược học, giảng dạy cây thuốc tại trường Đại học Dược Hà Nội và cũng đã có
chứng chỉ lương y.
Ts. Nguyễn Hoàng cùng gia đình
Câu chuyện người
thầy thuốc làm khoa học
Trong
công tác giảng dạy, năm nào ông cũng đưa sinh viên lặn lội đi khắp miền đất nước
từ Bắc vào Nam, từ biển đảo lên núi rừng để sưu tầm cây thuốc. Trong hàng trăm
mẫu cây thuốc thu thập được, ông đã tập trung sức lực nghiên cứu nhiều hơn vào
các loài Dioscorea, họ củ nâu Dioscoreaceae, có saponin steroid. Các nhà khoa học
trên thế giới lúc đó cũng đang tập trung nghiên cứu hợp chất steroit trong các
loài cây này theo 2 hướng:
-
Chiết xuất phần genin (chủ yếu là Diosgenin) làm nguyên liệu bán tổng hợp hàng
loạt thuốc steroid.
-
Chiết xuất saponin toàn phần làm thuốc chống viêm, thuốc hạ mỡ máu. Ông đã tập
hợp và nghiên cứu sâu 10 loài Dioscorea, lập nên luận án Phó tiến sĩ “Tìm nguồn
nguyên liệu diosgenin trong các loài Dioscorea ở Việt Nam” để bảo vệ tại trường
Đại học Y sỗ 1 Xê - Trê - Nốp Matxcova năm 1985.
Trong
10 loài, ông đã tập trung nghiên cứu sâu hơn loài D. collettii Hook.F (ông đặt tên là Nần nghệ) về các mặt hoạt chất,
tác dụng dược lí, lâm sàng, bào chế... Ông đã nhận được sự giúp đỡ và cộng tác
chân tình của các nhà khoa học như GS. Vũ Văn Chuyên, DS. Lê Đình Bích, DS.
Hoàng Trạch, GS. Phạm Khuê, GS. Hoàng Kim Huyền, ông bà GS. Muraviova D.A.
(Liên Xô cũ)... cùng sự tham gia của hàng chục sinh viên, nghiên cứu sinh làm
luận văn tốt nghiệp quanh để tài thuốc Diosgin.
Ts. Nguyễn Hoàng hướng dẫn sinh viên học cây thuốc trên rừng
Năm
1992, một trong những học trò của ông tham gia nghiên cứu đề tài này và đã đạt
giải nhất trong Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Y dược toàn quốc và được thưởng Huy
chương Tuổi trẻ sáng tạo. Trung ương đoàn đã tặng ông Huy chương vì thế hệ trẻ.
Đề
tài thuốc Diosgin đã được nghiệm thu ở Hội đổng khoa học trường Đại học Dược Hà
Nội, thuốc đã được sử dụng cho khoảng 500 người rối loạn chuyển hóa lipid trong
máu, kết quả rẫt tốt các chỉ số mỡ máu đều được trở lại bình thường sau 1-2
tháng điều trị. Thuốc còn có tác dụng cho người bị viêm khớp, huyết áp cao.
Hiện
nay, với sự kết hợp của công nghệ chiết xuất, bào chế hiện đại, Công ty dược
Tân Bách Tùng sản xuất đại trà mang tên Nần Vàng Tiên Thảo. Sản phẩm đã được chứng
nhận top 100 sản phẩm vàng nảm 2012 và đã được Bộ Y tế cho phép lưu hành toàn
quốc. Nần Vàng Tiên Thảo, tinh chất thảo dược 100% từ củ Nần nghệ giúp hạ mỡ
máu, tốt cho người bị rối loạn chuyển hóa lipid, béo phì, tiểu đường và gan nhiễm
mỡ.
Cây Nần nghệ
Ngoài
đề tài khoa học đã cho ra sản phẩm Nần Vàng Tiên Thảo, Hamomax, Diosgin ông còn có rất nhiêu
công trình nghiên cứu khoa học khác. Trong đó, một số công trình ông tâm đắc đó
là: Bước đầu nghiên cứu cây hoàng cung trinh nữ có khả năng chữa ung thư; Khảo
sát chất chống oxi hóa ữong thuốc đông dược; Khảo sát mối liên quan giữa chất
chống oxi hóa và tính năng của đông được theo thuyết âm dương; Xây dựng phương
pháp xác định hoạt độ chống oxi hóa của đông dược bằng phương pháp xác định chỉ
số iot của Tween 80...
Với
sự thành công của những để tài nghiên cứu khoa học ấy, ông đã có những bước đi
mới trong việc khám và điều trị bệnh đa khoa. Hiện nay, ông vẫn tích cực tham
gia khám chữa bệnh cho các bệnh nhân tại nhà, mỗi ngày ông tiếp hàng chục bệnh
nhân, ông chữa đa khoa như: Bệnh trĩ, viêm khớp, đường ruột, phụ khoa như rối
loạn kinh nguyệt, viêm xoang, ho, rối loạn tiêu hóa, huyết áp cao, tiểu đường,
mỡ máu... Có khi khách đến chỉ đơn thuần là tư vấn hoặc đàm đạo về y lí, sức khỏe,
thuốc men...
Ts. Lương y Nguyễn Hoàng đang thăm khám cho bệnh nhân
Hiện
nay, đã hơn 50 năm kinh nghiêm gắn bó với nghề y, đặc biệt là gắn bó với Đông
y. Tài năng cũng như lòng nhiệt thành của ông đã được khẳng định theo năm
tháng. Không chỉ khám, chữa bệnh, nghiên cứu khoa học mà người Tiến sĩ - Lương
y này còn là một chuyên gia tư vẫn quen thuộc của các chương trình truyền hình
như: Chương trình Cây thuốc Việt, Cuộc sống thường ngày, Chương trình Vitamin,
Lắng nghe cơ thể bạn... Ông cũng là cố vấn cho các công ty sản xuất dược phẩm nổi
tiếng như: Công ty Dược Phúc Hưng, Công ty Dược Tâm Bình, Công ty Dược Hoa
Linh, Công ty Tân Bách Tùng...
Ts. Nguyễn Hoàng đang tư vấn cho chương trình cây thuốc Việt
Ts. Nguyễn Hoàng đang tư vấn cho chương trình Vitamin
Nhìn
lại cả cuộc đời của người thầy thuốc tuổi đã ngoài 70 - Tiến sĩ -Lương y Nguyễn
Hoàng, người đời mới thấy ngưỡng mộ cái tài, cái đức của người làm y nghiệp như
ông. Ông đã và đang là người viết tiếp trang sử vẻ vang về câu chuyện những người
con Quảng Ngải khoác áo blouse trắng trên khắp mọi miền tổ quốc. Đó là tấm
gương về lao động và học tập cho thế hệ trẻ, những tấm gương như vậy còn sáng
mãi cùng đất nước, non sông.
Nguồn: Chuyện người thầy thuốc Nhân dân, (2015), Nhà xuất bản văn hóa-thông tin, Tập II, trang 100-109
Post a Comment